Wandelkoers.nl
hoofdpagina | even voorstellen | wandelen | wandelroutes | reisorganisator | groepswandelreizen | terugblik | ervaringen deelnemers | wetenswaardig | reisgidsen en boekhandels | facebook | contact | mijn foto's | links
Begrippen van de Sociale Geografie
Op deze pagina:
- Algemeen
- Wat is Geografie
- Economie
- Middelen van Bestaan
- Nederzettingen
- Kanalen
- Scheepvaart
- Begrippenlijst
Wat is Geografie
Algemeen
Het is mijn bedoeling om op deze plek een aantal geografische begrippen op een
eenvoudige manier nader uit te leggen.
Ik probeer dat te doen zonder omhaal van woorden. Dus zo kort en zo bondig mogelijk.
Daarbij zal ik ook een aantal wetenswaardigheden vermelden.
Middelen van Bestaan
Mensen richten het natuurlijke landschap in om er te kunnen leven. De middelen om in de levensbehoeften van de mens te voorzien worden bestaansmiddelen genoemd. De natuur voorziet voor een deel in deze bestaansmiddelen.
Deze bestaansmiddelen zijn in drie sectoren onder te verdelen:
de primaire sector; de bestaansmiddelen worden rechtsstreeks uit de natuur gehaald. Te denken valt aan landbouw, visserij en delfstoffen.
de secundaire sector; verwerking van produkten uit de primaire setor in de industrie, zoals de bouwnijverheid, energie- en waterleidingbedrijven.
de tertiaire sector bestaat uit bedrijven die diensten verlenen. Het betreft zowel overheids- als commerciële diensten.
Primaire Sector
Landbouw
Landbouw maakt gebruik van natuurlijke processen om plantaardige en dierlijke producten voort te brengen. In de landbouw kunnen een viertal bedrijfstakken (sectoren) worden onderscheiden.
Akkerbouw
Bij akkerbouw worden er gewassen op akkers geteeld. De boeren maken de grond geschikt om er planten te laten groeien door de grond te ploegen (en los te maken) en de grond te bemesten.
Soms wordt de grond geïrrigeerd om de planten tijdens de groei van voldoende water te voorzien.
Zodra de planten zijn volgroeid worden deze geoogst.
De akkerbouw onderscheidt zich van de tuinbouw, doordat de gewassen op grotere schaal worden geteeld. In de akkerbouw worden, afhankelijk van het klimaat en de bodemvruchtbaarheid, vele verschillende gewassen geteeld.
Aardappelen
De aardappel (Solanum tuberosum) is een cultuurgewas dat behoort tot de nachtschadefamilie. De plant legt in de vorm van ondergrondse knollen een energievoorraad van zetmeel aan.
Dit zetmeel kan worden gebruikt voor industriële verwerking, maar de knollen kunnen ook na koken, bakken of frituren worden gegeten. De aardappel is na de voedselgewassen rijst, tarwe en maïs wereldwijd het belangrijkste voedselgewas.
De foto toont de aardappelplant.
KLIK VOOR DE FOTODe aardappelplant is oorspronkelijk afkomstig uit het Andesgebergte in Peru. Het waren de Engelsen die aan het einde van de 16de eeuw de aardappel vanuit Spanje introduceerden in West- en Noord-Europa.
Voor de teelt van aardappelen dient de grond van de akker eerst losgemaakt te worden.
Vervolgens kunnen de kleinere pootaardappelen machinaal worden gepoot. De aardappelen komen daarbij op vaste afstanden van elkaar in de grond, die tegelijkertijd tegen elkaar aan wordt geschoven, waardoor de pootruggen ontstaan.
De foto toont het machinaal poten van de aardappelen.
Voor de tractor is de grond nog vlak; achter de tractor worden de pootruggen zichtbaar.
De foto toont de aardappelplanten op de pootruggen in het veld.
KLIK VOOR DE FOTOVisserij
Delfstoffen
Inleiding
Er zijn drie manieren om delfstoffen te winnen. Dat kan in dagbouw als de delfstof zich aan de oppervlakte of dicht eronder bevindt. Als de delfstof zich dieper in de aarde bevindt dan kan die gewonnen worden door de toepassing van mijnbouw. Is de delfstof vloeibaar of gasvormig dan zijn boringen in de aardkorst aangewezen.
Zoutwinning
In verschillende delen van Italië wordt zout uit de zee gewonnen.
Aan de westkust van het eiland Sicilië in Italië doen ze dit al sinds de 12e eeuw. In de buurt van Nubia, gelegen aan de kust tussen Marsala en Trapani is het klimaat, de lage waterstand en de wind ideaal om zout te winnen.
De foto toont de zoutwinning aan de westkust van Sicilië.
KLIK VOOR DE FOTODe foto toont een zouthuisje in Twente.
KLIK VOOR DE FOTOScheepvaart
Binnenscheepvaart
Inleiding
De mens maakt gebruik van de rivieren om goederen per schip te vervoeren van de ene plaats naar de andere plaats. Lang niet alle rivieren zijn voor (vracht)schepen bevaarbaar. Er moet voldoende diepgang in de rivier zijn voor de scheepvaart. Door het ingrijpen van de mens kan er soms voor gezorgd worden dat er toch scheepvaart mogelijk is op de betreffende rivier.
Opwekking van energie
Inleiding
In de bergen en heuvels stromen de rivieren behoorlijk snel, omdat zij over een korte afstand flink dalen. Door de grote stroomsnelheid schuurt het water diepe kloven en dalen uit.
Door op een plek, waar de kloof of het dal in verhouding smal is, een stuwdam te bouwen, wordt het water achter deze dam verzameld in het zogenoemde stuwmeer.
Het water wordt door een smalle buis geleid. Op deze wijze levert het water een grote kracht waarmee een turbine wordt aangedreven (die gaat ronddraaien). Aan de turbine is een generator gekoppeld, die vervolgens de electriciteit opwekt. Het water wordt daarna afgevoerd via de oude rivierloop. We noemen deze vorm van energieopwekking ook wel "witte steenkool".
Stuwdammen
In beginsel zijn er twee soorten stuwdammen te onderscheiden. De eerste soort is de gewichtsdam. Bij dit soort van dam bestaat de kern uit een ondoorlatend materiaal, zoals beton of klei. De zijden van de kern worden verstevigd met stenen, zand en klei. Deze dammen hebben een brede basis en houden het gestuwde water tegen op basis van het gewicht van de dam. Een voorbeeld van een dergelijke dam is de Norakdam die in de rivier de Vachsj in Tadzjikistan is aangelegd. De dam is 304 meter hoog en daarmee één van de hoogste ter wereld. Het stuwmeer heeft een oppervlakte van 98 vierkante kilometer en een inhoud van 10,5 kubieke kilometer. Een ander voorbeeld van een gewichtsdam is de Aswandam in de Nijl in Egypte.
Een tweede soort stuwdammen zijn de boogdammen. Deze dammen zijn gemaakt van gewapend beton en kennen een gebogen vorm om de druk van het water op te kunnen vangen. De "spatkracht" van het water wordt via de boog afgeleid naar de zijkanten. Deze constructie kan alleen als de zijkanten uit stevig materiaal bestaan, die de grote krachten kunnen opvangen.Een voorbeeld van een boogdam is de Sajano-Sjoesjenskaja in de rivier de Jenisej in Rusland.
Watermolens
In de jaren net voor het begin van onze jaartelling beschreef Vitruvius de werking van een watermolen in Rome. Het betrof een zogenaamde onderslagmolen in de rivier de Tiber.
Enkele eeuwen eerder kenden de Grieken ook al het gebruik van watermolens.
De afbeelding toont de werking van een watermolen.
KLIK VOOR DE AFBEELDINGIn Nederland bevinden de watermolens zich op de hogere gronden uit het Pleistoceen. Voor het functioneren van een watermolen is een sterk stromende beek noodzakelijk. Deze beken zijn alleen in oost en zuidelijk Nederland te vinden.
De meeste watermolens zijn/waren als korenmolen in gebruik, maar sommige waren in gebruik als oliemolen, pelmolen, papiermolen of houtzagerij.
De foto toont de watermolen Den Haller.
KLIK VOOR DE FOTODe molen was lang eigendom van de gemeente Deventer. De watermolen is vernoemd naar Jan Hallers die vanaf 1846 pachter was en in 1870 de molen in eigendom verkreeg.
De molen was lange tijd in gebruik voor het malen van graan. Ook heden ten dage wordt de molen op sommige dagen in gebruik gesteld.
Ook op het landgoed Hackfort bevindt zich in de Baakse Beek een watermolen.
De foto toont de watermolen van Hackfort.
KLIK VOOR DE FOTOKanalen
Inleiding
Een kanaal is een waterloop, die geheel of gedeeltelijk door mensen tot stand is gekomen.
Voorbeelden zijn het Suezkanaal, het Panamakanaal en in Nederland het
Noordzeekanaal, de Nieuwe Waterweg en het Twentekanaal.
Kleinere en smallere gegraven waterlopen heten vaart, ringvaart of trekvaart. In de
veenkoloniën heet een zijkanaal vaak wijk.
De langste kanalen
| nr. | naam kanaal | continent | land | lengte |
| 1 | Grote Kanaal | Azië | China | 1794 km |
| 2 | Karakumkanaal | Azië | Turkmenistan | 1375 km |
| 3 | Kuma-Manychkanaal | Europa | Rusland | 671 km |
| 4 | Indira Gandhi Canal | Azië | India | 649 km |
| 5 | Saint Lawrence Seaway | Noord-Amerika | Canada | 600 km |
| 6 | Erie Canal | Noord-Amerika | Verenigde Staten | 584 km |
| 7 | Buckingham Canal | Azië | India | 422 km |
| 8 | Wolga-Baltische Waterweg | Europa | Rusland | 368 km |
| 9 | Nara Canal | Azië | Pakistan | 364 km |
| 10 | Canal de la Marne au Rhin | Europa | Frankrijk | 313 km |
| Suezkanaal | Afrika | Egypte | 193,3 km | |
| Rhein-Main Kanaal | Europa | Duitsland | 171 km | |
| Nord-Ostsee Kanaal | Europa | Duitsland | 98 km | |
| Caledonian Kanaal | Europa | Schotland | 97 km | |
| Panama Kanaal | Midden-Amerika | Panama | 82 km | |
| Noordhollandsch Kanaal | Nederland | Noord-Holland | 98 km | |
| Amsterdam-Rijnkanaal | Nederland | Gelderland, Utrecht, Noord-Holland | 73 km | |
| Twentekanaal | Nederland | Gelderland, Overijssel | 65 km | |
| Prinses Margriet Kanaal | Nederland | Friesland, Groningen | 64,5 km |
Suezkanaal
Het Suezkanaal is tussen 1859 en 1869 gegraven onder beheer van Frankrijk. Het kanaal is geheel gelegen op Egyptisch grondgebied en verbindt de havenstad Port Said aan de Middellandse Zee met de stad Suez, dat zuidelijker en aan de Rode Zee is gelegen.
Het Suezkanaal is in totaal ruim 193 km. lang.
In 2015 zorgden onder meer de nederlandse baggerbedrijven Boskalis en Van Oord er voor dat het Suezkanaal over grote delen werd verbreed en verdiept. Desondanks kunnen de zeeschepen over 60% van de lengte van het kanaal slechts in konvooien met éénrichtingsverkeer door het kanaal varen.
De afbeelding toont de kaart van het Suezkanaal.
KLIK VOOR DE KAARTHet Suezkanaal is een belangrijke slagader voor het mondiale scheepvaartverkeer.
De vaarroute van Azië naar West-Europa wordt er ruim 6.000 km mee bekort.
Er moet voor de doorvaart echter wel een forse som tolgeld worden betaald. Dit kan voor grote containerschepen wel oplopen tot zo'n € 900.000.
De afbeelding toont de alternatieve vaarroutes.
KLIK VOOR DE KAARTWijken
Een wijk is een gegraven zijkanaal in een verveningsgebied.
De wijk diende bij de ontginning voor de afwatering van het veen en om de afgegraven turf per schip af te voeren.
Later werden de geteelde gewassen als aardappelen en suikerbieten eveneens per boot via de wijk naar de hoofdvaart afgevoerd, om daarna naar de verwerkingsfabrieken te worden getransporteerd.
De afbeelding toont de structuur van wijken en kanalen nabij Emmercompascuum.
KLIK VOOR DE AFBEELDINGSluizen
Een sluis bestaat uit een bassin, zogenaamde sluiskolk, met aan beide zijden een deur. Een sluis vormt de scheiding van twee waterpanden met een verschillend waterpeil. Met een sluis kan het waterpeil worden gereguleerd om schepen te laten passeren.
Zodra een boot bij de sluis aankomt, opent één kant van de sluis zodat het schip de sluis in kan varen. Deze deuren sluiten en het waterpeil in de sluis wordt aangepast aan het waterpeil van de waterweg waar de boot heen wil. De boot zakt of stijgt mee met het waterpeil in de sluis. Zodra het waterpeil in de sluiskolk het gewenste peil heeft bereikt, wordt de andere sluisdeur geopend en kan het schip verder zijn weg vervolgen.
Afhankelijk van de waterstand op de IJssel varieert het verval bij deze sluis. In de kolk is de waterstand bij maximaal verval gelijk aan het Twentekanaal, dat bij Eefde een kunstmatig beheerst peil heeft van NAP +10,0 m. Het peil op de IJssel varieert van NAP +0,70 m tot NAP +8,40 m. Er wordt alleen geschut bij waterstanden op de IJssel tussen NAP +1,46 m tot NAP +8,20 m.
Op landkaarten wordt een sluis meestal met het symbool > > aangeduid. Het symbool geeft een indicatie voor de ligging van de sluisdeuren. Deze zijn vaak geknikt (met name de oudere sluizen). De punt van de twee sluisdeuren is gericht naar het waterpand met het hogere waterpeil. Door de hogere waterstand worden de twee sluisdeuren op deze wijze tegen elkaar dichtgedrukt.
Aquaducten
Inleiding
Een aquaduct.
De afbeelding toont de tekening van een aquaduct.
KLIK VOOR DE TEKENINGAquaduct Vecht
Vechtzicht is de naam van het aquaduct.
De foto toont het aquaduct.
KLIK VOOR DE FOTOAquaduct Håfverud Dalsland Zweden
Het aquaduct.
De foto toont het aquaduct.
KLIK VOOR DE FOTOHet aquaduct.
De foto toont het aquaduct.
KLIK VOOR DE FOTOAquaduct Pontcysyllte Wales
Het aquaduct.
De foto toont het aquaduct.
KLIK VOOR DE FOTOHet aquaduct.
De foto toont het aquaduct.
KLIK VOOR DE FOTOWetenswaardigheden van geografie per regio
Algemeen
Groenland
Groenland is het grootste eiland ter wereld en is gelegen in het Noordpoolgebied. De landoppervlakte is bedekt met een tot wel 3 kilometer dikke ijskap. Alleen de kusten zijn in de zomer sneeuw- en ijsvrij.
Barentszzee en omstreken
- Barentszzee
- Nova Zembla
- Franz Josefland
- Spitsbergen of Svalbard
- Bereneiland
- Finnmark, Noorwegen
- Murmansk en het Kola schiereiland
Finnmark
Finnmark is de naam van de meest noordelijk gelegen provincie van Noorwegen.
De afbeelding toont de topografische kaart van Finnmark.
KLIK VOOR DE KAARTDe afbeelding toont de kaart van het Varanger schiereiland.
KLIK VOOR DE KAARTDe grens tussen Noorwegen en Rusland wordt over een lengte van 35 kilometer gevormd door de diepste geul in de grensrivier de Jakobselva.
De benedenloop van de rivier is over 20 kilometer sterk meanderend.
De afbeelding toont de loop van de grensrivier Jakobselva.
KLIK VOOR DE KAARTDoor Noorwegen en Finland is in 1924 vastgesteld dat de grens de diepste geul in de rivier de Jakobselva zou volgen.
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog moest Finland dit grondgebied (Petsamo) afstaan aan de Sovjet-Unie (Rusland).
Ook bij Salla verloor Finland territorium aan de russen, evenals een belangrijk deel van Karelië.
De afbeelding toont de gebieden, die Finland bij het Verdrag van Parijs (1947) afstand moest afstaan.
KLIK VOOR DE KAARTOm erosie van de westoever tegen te gaan en de diepste geul zoveel mogelijk op zijn plek te laten of er in ieder geval voor te zorgen dat de diepste geul zich niet in westelijke richting zou verplaatsen werd er in 1952 door de noorse regering besloten de westelijke rivieroever te stabiliseren.
De afbeelding toont de grensmarkeringen langs de grensrivier.
KLIK VOOR DE FOTODit was geen gemakkelijk karwei omdat de rivier erg ontoegankelijk was. Het gehele
werk werd pas in de jaren zeventig voltooid. De "stabiliserende" maatregelen aan de
noorse zijde zorgden ervoor dat de riviergeul zich op sommige plaatsen naar het
oosten verplaatste.
Deze "schade" werd door de Russen in 1990 "hersteld". Sindsdien blijven de Russen
werken aan erosiebescherming aan de oostzijde van deJakobselv.
Voor de noorse regering ontbreekt momenteel alle prioriteit voor vergelijkbare ingrepen.
Karelië
De huidige republiek Karelië is een deelrepubliek van Rusland. Het ligt in het noordwesten en grenst aan Finland. Het grootste deel van het huidige Karelië beslaat het historische gebied Karelië.
De hoofdstad van Karelië is Petrozavodsk, dat langs de westoever van het Onegameer ligt.
De afbeelding toont de kaart van het huidige Karelië.
KLIK VOOR DE KAARTMurmansk en het Kola schiereiland
De oblast Murmansk is een bestuurlijke eenheid in het noordwesten van de Russische Republiek.
Het ligt aan de Barentszzee en grenst in het westen aan Noorwegen en Finland en in het zuiden aan Karelië.
De afbeelding toont de kaart van het Kola schiereiland met de oblast Murmansk (rode kleur).
KLIK VOOR DE KAARTHet ligt ten noorden van de Poolcirkel, maar het heeft ondanks deze ligging door de invloed van de Warme Golfstroom toch nog een relatief mild klimaat.
Wel zijn de winters donker en blijft het zomers heel lang licht.
De foto toont het kustlandschap in de buurt van Murmansk.
KLIK VOOR DE FOTOHet landschap is heuvelachtig en kent twee grote bergmassieven op het centrale deel van het Kola schierleiland. Het meest oostelijke is massief is bekend onder de naam Lovozero tundra's.
Het westelijker gelegen Chibinen-massief ligt ingeklemd tussen het Imandrameer en het Oemboeseromeer.
Met een hoogte van 1.191 meter is de Joedytsjboemtsjorr de hoogste top.
Het gebied is populair bij wintersporters.
De foto toont het landschap van het Chibinen-massief in de herfst.
KLIK VOOR DE FOTOSiberië
Algemeen
Siberië is een gebied
dat behoort tot de Russische Federatie en gelegen is tussen het Oeral gebergte en de Grote Oceaan, in het noorden van Azië.
Het gebied ligt bijna geheel ten noorden van de 50ste breedtegraad en grenst in het noorden aan de Noordelijke IJszee.
De West Siberisch laagvlakte in hoogte variërend tussen nul en 200 meter; het Centraal-Siberisch plateau in hoogte variërend tussen 200 en 2.000 meter; het Oost-Siberisch bergland met een gemiddelde hoogte van 2.000 meter.
De afbeelding toont de hoogtekaart van Siberië.
KLIK VOOR DE KAARTSiberië
In het overgrote deel van Siberië heerst een Continentaal klimaat.
Het uiterste noorden kent een Poolklimaat, dat in twee gordels zowel een Sneeuw- als Tundraklimaat omvat.
De afbeelding toont de vegetatiekaart van Siberië.
KLIK VOOR DE KAARTSiberië kent dan ook verschillende vegetatiezones.
In het uiterste noorden groeit in het sneeuwklimaat helemaal niets.
In de wat meer zuidelijke gordel groeien vooral mossen en lage struiken op de tundra.
De afbeelding toont de verschillende vegetatiezones van Siberië.
KLIK VOOR DE KAARTIn wat meer zuidelijker streken waar het in de koudste maand niet kouder wordt dan -3° Celsius kunnen ook loofbomen groeien. Hier verandert de taiga langzaam in een gemengd woud.
In het uiterste zuiden van Siberië bevinden zich nog enkele steppegebieden.
Bijna alle rivieren in Siberië voeren hun water af naar de Noordelijke IJszee. Dit leidt in samenhang met het heersende koude klimaat in het noorden tot grote complicaties.
De bovenlopen van de rivieren liggen in de zuidelijke gebieden. Daar treedt langere tijd dooi op
en smelt het aanwezige ijs. Ook valt daar in zomer neerslag in de vorm van regen.
In de gordel langs de Noordelijke IJszee, waar de rivieren in uitmonden vriest het meer dan 240 dagen per jaar. Dit heeft tot gevolg dat de mondingen van de rivieren het overgrote deel van het jaar door ijs worden geblokkeerd.
De afbeelding toont het stroomgebied van de Jenisej in Siberië.
KLIK VOOR DE AFBEELDINGHet dooiwater (en regenwater) vanuit het zuiden zorgt voor grote complicaties in de middelloop van de rivieren. Het water kan niet verder stromen, vanwege de blokkade van het ijs in het noorden. Hierdoor ontstaan er grote overstromingen. De bodem is er permanent bevroren, waardoor het overtollige water niet in de grond kan wegzakken. Er ontstaan daardoor uitgestrekte moerassen.
Door deze complicaties kunnen deze rivieren nauwelijks als transportweg fungeren. Transport van goederen van en naar Siberië vindt dan ook vooral plaats over de weg, met het spoor of door een pijpleiding.
Sommige rivieren worden tot de grootste van de wereld gerekend, zoals de Ob, de Jenisej en de Lena. Ook de Olenjok en de Indigirka zijn grote rivieren.
Baikalmeer
In de bovenloop van de rivier de Jenisej bevindt zich het Baikalmeer. Dit meer is met 1.642 meter het diepste meer ter wereld.
De foto toont het Baikalmeer in Siberië.
KLIK VOOR DE FOTOOeral gebergte
- Algemeen
- Arctische of Polaire Oeral
- Subarctische of Subpolaire Oeral
- Noordelijke Oeral
- Centrale of Midden Oeral
- Zuidelijke Oeral
Algemeen
Het Oeral gebergte ligt in de republiek Rusland en loopt van noord naar zuid. Het gebergte wordt als grens tussen het europese en het aziatische deel van Rusland beschouwd.
Met een lengte van cica 2.500 kilometer is de Oeral het langste gebergte van Europa. De breedte varieert tussen 40 en 150 kilometer.
Het gebergte strekt zich uit van de steppes nabij Kazachstan tot aan de Noordelijke IJszee. De Mugalzhar in Kazachstan wordt daarbij soms als zuidelijke uitloper van de Oeral beschouwd.
Als noordelijke uitloper is dat de Paj-Choj bergrug. Het eiland Vajgatsj en de eilanden van Nova Zembla zijn een voortzetting van het gebergte in de Noordelijke IJszee.
Het Oeral-gebergte is in 5 zones onder te verdelen. Dat zijn van noord naar zuid:
de Arctische of Polaire Oeral
de Subarctische of Subpolaire Oeral
de Noordelijke Oeral
de Centrale of Midden Oeral
de Zuidelijke Oeral
De afbeelding toont de diverse te onderscheiden zones van de Oeral.
KLIK VOOR DE KAARTArctische of Polaire Oeral
De Arctische of Polaire Oeral wordt ook wel Samojeedse Oeral genoemd. Hiermee wordt het gedeelte van de Oeral aangeduid dat ten noorden van de 65ste Breedtegraad ligt.
De Arctische Oeral begint ten zuiden van het heuvelachtige Paj-Choj-Gebergte, ten zuiden van de Karazee, bij de Konstantinov Kamen (Konstantinov steen berg), die een hoogte van 492 meter bereikt.De Polaire Oeral-zone eindigt bij de rivier de Choelgi (Khulga rivier), waar de Subarctische Oeral begint.
Het is een sterk bergachtig gebied dat meerdere bergpieken heeft boven de 1000 meter.
De foto toont de Pajer, gelegen in het Sobski massief, met 1.472 meter de hoogste berg van de Polaire Oeral.
KLIK VOOR DE FOTOSubarctische of Subpolaire Oeral
De hoogste top is met 1894 meter de Narodnaya in het noorden.
Noordelijke Oeral
Centrale of Midden Oeral
Zuidelijke Oeral
The Ural Mountains extend about 2,500 km (1,600 mi) from the Kara Sea to the Kazakh Steppe along the northern border of Kazakhstan. Vaygach Island and the island of Novaya Zemlya form a further continuation of the chain on the north. Geographically this range marks the northern part of the border between the continents of Europe and Asia. Its highest peak is Mount Narodnaya, approximately 1,895 m (6,217 ft) in elevation.[1] Yugyd Va National Park By topography and other natural features, the Urals are divided, from north to south, into the Polar (or Arctic), Nether-Polar (or Sub-Arctic), Northern, Central and Southern parts. Polar Ural The Polar Urals extend for about 385 kilometers (239 mi) from Mount Konstantinov Kamen in the north to the Khulga River in the south; they have an area of about 25,000 km2 (9,700 sq mi) and a strongly dissected relief. The maximum height is 1,499 m (4,918 ft) at Payer Mountain and the average height is 1,000 to 1,100 m (3,300 to 3,600 ft). The mountains of the Polar Ural have exposed rock with sharp ridges, though flattened or rounded tops are also found.[1][4] Nether-polar Ural The Nether-Polar Ural are higher, and up to 150 km (93 mi) wider than the Polar Urals. They include the highest peaks of the range: Mount Narodnaya (1,895 m (6,217 ft)), Mount Karpinsky (1,878 m (6,161 ft)) and Manaraga (1,662 m (5,453 ft)). They extend for more than 225 km (140 mi) south to the Shchugor River. The many ridges are sawtooth shaped and dissected by river valleys. Both Polar and Nether-Polar Urals are typically Alpine; they bear traces of Pleistocene glaciation, along with permafrost and extensive modern glaciation, including 143 extant glaciers.[1][4] Northern Ural The Northern Ural consist of a series of parallel ridges up to 1,000 1,200 m (3,300 3,900 ft) in height and longitudinal hollows. They are elongated from north to south and stretch for about 560 km (350 mi) from the Usa River. Most of the tops are flattened, but those of the highest mountains, such as Telposiz, 1,617 m (5,305 ft) and Konzhakovsky Stone, 1,569 m (5,148 ft) have a dissected topography. Intensive weathering has produced vast areas of eroded stone on the mountain slopes and summits of the northern areas.[1][4] Middle Ural The Central Ural are the lowest part of the Ural, with smooth mountain tops, the highest mountain being 994 m (3,261 ft) (Basegi); they extend south from the Ufa River.[4] Southern Ural Main article: Southern Ural The relief of the Southern Ural is more complex, with numerous valleys and parallel ridges directed south-west and meridionally. The range includes the Ilmensky Mountains separated from the main ridges by the Miass River. The maximum height is 1,640 m (5,380 ft) (Mount Yamantau) and the width reaches 250 km (160 mi). Other notable peaks lie along the Iremel mountain ridge (Bolshoy Iremel and Maly Iremel). The Southern Urals extend some 550 km (340 mi) up to the sharp westward bend of the Ural River and terminate in the wide Mughalzhar Hills.[1]
waarmee deze de toendra van de Arctische Oeral wilde onderscheiden van de meer gematigde Noordelijke Oeral, waar wel begroeiing is. In het zuiden groeien echter wel onder andere taigabossen.
Het gebied heeft een poolklimaat , met temperaturen tot -54 C. Door inversielagen kan de temperatuur in de bergen soms echter wel 15-25 C hoger zijn dan in de (river)valleien. Van oktober tot mei heeft het gebied te maken met sterke winden die snelheden kunnen aannemen van meer dan 15 m/s (sneeuwstormen zelfs 60 m/s).Ecuador
Algemeen
Ecuador is een republiek dat in het noordwesten van Zuid-Amerika ligt.
Het land is genoemd naar de evenaar die over het land loopt. De hoofdstad Quito ligt net ten zuiden van de evenaar.
De grootste stad is Guayaquil, dat aan de Stille Oceaan is gelegen.
De afbeelding toont de kaart van Ecuador.
KLIK VOOR DE KAARTIn San Antonio staat het monument van de evenaar in Equador.
Hoogste, diepste, warmste, koudste, meest noordelijk, meest zuidelijk enz.
De lijst hieronder geeft een overzicht van de meest extreme fenomenen op aarde. Ik heb daarbij geen onderscheid gemaakt, of dit fenomen een bedenksel is van de mens of niet.
Op namen in blauwe tekst kun je klikken om meer informatie te krijgen.
| extreem | naam | toelichting |
| hoogst gelegen stad | Wenchuan, China | 5.100 boven zeeniveau, in de Himalaya |
| koudst gelegen dorp | Ojmjakon, Yakutsië | -67,7° C, Siberië, Russische Republiek |
| meest noordelijke dorp | Siorapaluk, Kalaallit Nunaat | Groenland, 60 inwoners |
| meest noordelijke stad in Rusland | Murmansk, Kola schiereiland | 300.000 inwoners |
| meest oostelijke plek in van Europa | Kaap Flissinski | gelegen op Nova Zembla |
Geografie in de actualiteit
- Algemeen
- Antarctica
- Zimbabwe, afzetting president Mugabe
- Indonesië, Bali, uitbarsting vulkaan Agung
- Begrippenlijst
Algemeen
Het is mijn bedoeling om op deze plek geografische kennis over onderwerpen in de actualiteit te delen.
Daarbij zal ik ook een aantal wetenswaardigheden vermelden.
Antarctica
Op 12 juli 2017 is er een hele grote ijsplaat afgebroken van Antarctica. De ijsplaat is ongeveer 6.000 vierkante kilometer. Dat is ongeveer net zo groot als de provincies Drenthe en Overijssel samen.
De plaats is afgebroken van de zogenaamde Larsen C-ijsplaat en ligt in de Weddell Zee aan de oostzijde van het Antarctisch Schiereiland. Dergelijke ijsplaten zijn de drijvende uiteinden van gletsjers, die wel twee honderd meter dik kunnen zijn.
De eerste grote scheur van het afgebroken stuk verscheen een paar jaar geleden. Sinds januari 2016 werd de scheur snel langer en breder. Het nu afgebroken stuk weegt een miljoen maal een miljoen ton en bevat ongeveer even veel water als het Ontariomeer in Noord-Amerika.
De afgebroken ijsplaat zal uiteindelijk smelten. Dat duurt jaren, maar gaat sneller als de plaat verbrokkelt en/of in het relatief warme water van de zuidelijke Atlantisch Oceaan terechtkomt.
De zeespiegel zal door het afsmelten van de plaat niet direct stijgen maar er zijn mogelijk wel indirecte gevolgen. Zolang de ijsplaat nog vastzat had dat een remmende werking op de achterliggende gletsjer. Nu er een deel van de weerstand is afgebroken kan de gletsjer sneller gaan stromen en meer ijs naar zee brengen, wat wel bijdraagt aan de stijging van de zeespiegel.
Zimbabwe
Zimbabwe is een republiek dat gelegen is in het zuidelijke deel van Afrika. Het land telt 14 miljoen inwoners, waarvan er 3 miljoen in en rond de hoofdstad Harare wonen.
De noordgrens van Zimbabwe wordt gevormd door de rivier de Zambezi. Deze rivier is met 2.660 kilometer de vierde in lengte van Afrika. Zij ontspringt in Zambia en stroomt via Angola terug naar Zambia. Vanaf de beroemde Victoria watervallen vormt de Zambezi de grens van Zambia en Zimbabwe. Via Mozambique mondt zij uit in de Indische Oceaan.
In de negentiende eeuw werden er vanuit Europa regelmatig expedities gehouden naar het tot dan toe onbekende afrikaanse continent. Één van hen was de missionaris Dr. David Livingstone, die de voornaamste rivierroutes in Afrika wilde vinden. Dit met als achtergrond om de handelsgoederen vanuit Europa gemakkelijker naar de binnenlanden te kunnen vervoeren. Tegelijkertijd zou daarmee het christendom verder worden verspreid en de slavenhandel worden tegen gegaan.
In 1854 verkende Livingstone de bovenstroom van de rivier de Zambezi. In 1855 vertrok Livingstone vanuit Linyanti (gelegen in het huidige Botswana) met een expeditie stroomafwaarts van de Zambezi, waarbij hij de Victoria watervallen bezocht. In 1856 werd de havenstad Quelimane in Mozambique bereikt.
Bali, uitbarsting van de vulkaan Agung
Bali is één van de eilanden binnen de Republiek Indonesië. Het ligt direct oostelijk van het eiland Java met de hoofdstad Jakarta (onder nederlands bewind Batavia en vanaf de onafhankelijkheid in 1945 tot 1972 Djakarta genoemd). KLIK VOOR DE KAART
De eilanden Sumatra, Java, Kalimantan (Borneo) en Sulawesi (Celebes) vormen samen de Grote Sunda-eilandengroep. Tot de Kleine Sunda eilandengroep (Nusa Tenggara) behoren onder andere: Bali, Lombok, Sumbawa, Sumba, Flores en Timor.
Indonesië ligt in een geologisch actieve regio.
De australische continentale plaat schuift er onder de euraziatische plaat.
Deze subductiezone loopt van het eiland Sumatra via Java, Bali door tot de Molukse eilandengroep (maluku). Door de botsing van deze twee continentale platen komen er in dit gebied veel aardbevingen voor, welke gepaard kunnen gaan met vloedgolven (tsunami's). KLIK VOOR DE AFBEELDING
Langs deze breuklijn, die Sunda breuklijn wordt genoemd, bevinden zich een aantal grote vulkanen, die nog regelmatig aktief zijn, zoals de Toba, de Tambora en de Krakatau.
De Agung op het eiland Bali ligt ook in deze keten van vulkanen. KLIK VOOR DE KAART
De Agung is meer dan 3.000 meter hoog. Sinds september 2017 is de vulkaan onrustig, wat in november 2017 leidde tot een eruptie met enorme 6 kilometer hoge aswolken.
Een magmatische uitbarsting is tot dusver uitgebleven maar is zeer denkbeeldig. KLIK VOOR DE FOTO
Bali ligt in de klimaatzone van het tropisch regenklimaat. De natuurlijke vegetatie bestaat uit tropische regenwouden.
Vanwege het vulkanisme is de vruchtbaarheid van de bodem op Bali zeer hoog. Samengaand met hoge temperaturen en veelvuldige neerslag zorgt dit ervoor dat er uit de landbouw grote opbrengsten worden behaald. Het grootste deel van het eiland is dan ook in gebruik als landbouwgebied. KLIK VOOR DE KAART
Met name de rijstteelt is een belangrijke bron van inkomsten. Dit gewas wordt verbouwd op terrassen, de zogenaamde sawa's, die met water worden bevloeid (irrigatie).
Andere landbouwproducten zijn koffie, kruidnagel, rietsuiker, kokos, cassave en allerlei vruchten. KLIK VOOR DE FOTO
De hoge opbrengsten uit de landbouw maakt een hoge bevolkingsdichtheid mogelijk. Er wonen 3,5 miljoen mensen op het eiland en de bevolkingsdichtheid is 1,5 keer die van Nederland.