Damkompas.nl
Hoofdpagina | Persoonlijke Damhistorie | Combineren | Typezetjes | Plaatsgebonden Combinaties | Moeilijker Slagprincipes | via Dam Tegenstander | Vastzetten en Opsluiten | Verschillende Spelvormen | Eindspel | Varia | Damboeken | Registers | Toernooien | Contact | Links
Open Flankaanval
en de Opbouw ervan
Inleiding in het Flankspel
Het boek van Hielke Hylkema met de titel "de flankaanval" heeft mij zeer geïnspireerd om mij meer te verdiepen in dit genre van het damspel.
In het diagram hieronder neemt de witte schijf op Veld 24 een zeer sterke positie in. De lange (linker) vleugel van zwart wordt vokomen gecontroleerd door de witte voorpost op Veld 24. Zwart zal binnen enkele zetten een schijf moeten offeren en de partij verliezen.
Wit wint door het principe dat het met één schijf meerdere vijandige schijven in bedwang houdt, waardoor elders op het bord een numeriek overwicht in schijven wordt verkregen.
Het Strategische Veld 24.
Wit is aan zet en kan op verschillende manieren winnen.
Bijvoorbeeld winstgang 1.
Bijvoorbeeld winstgang 2.
In het diagram hieronder staan er wat meer schijven op het bord. De witte schijf op Veld 24 (een zogenaamde voorpost) neemt een sterke positie in.
Een voorbeeld van een Flankaanval met een voorpost op het Strategische Veld 24.
Open Flankaanval, wederzijds 4 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Ton van der Ploeg tegen
Steven den Hollander in de negende ronde van de Nationale Clubcompetitie 2014/2015,
gespeeld op 24-01-2015.
Zwart is aan zet en wint
Open Flankaanval, wederzijds 4 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Ton Holla tegen
Guus Gase in de derde ronde van het Toernooi Plusminus 55 Lent 2022,
gespeeld op 26-10-2022.
Wit is aan zet en kan winnen door 34-29, zoals in de partij Ton van der Ploeg tegen Steven den Hollander hierboven.
Wit speelt echter 31-26 en wint eveneens.
Open Flankaanval, wederzijds 5 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Jelmer Martens tegen
Bert Roest in de tweeentwintigste ronde van het Rondspel DVSB Soest-Baarn 2019/2020,
gespeeld op 03-02-2020.
Zwart is aan zet en kan winnen.
In de partij speelde zwart 21-27 met remise als resultaat.
De flankaanval is één van de strategieën in het damspel, die er op gericht is de tegenstander vast te laten lopen.
Bij de flankaanval gaat het er om om bepaalde velden te bezetten met het doel een groter gedeelte van het terrein te veroveren dan de tegenstander. Veld 24 is daarbij de strategische voorpost, terwijl de schijven op de strategische velden 27 en 28 ondersteuning bieden.
Terreinwinst (terreinvoordeel) betekent in veel gevallen ook partijwinst.
Bron: Hielke Hylkema, De Flankaanval.
Het diagram hieronder toont een Voorbeeld van een geslaagde strategie.
Zwart moet schijven offeren.
Zwart is aan zet en verliest.
Het openen van een flankaanval
- Bezetting van het strategische veld 24 (voor zwart 27)
- Bezetting door 30-24, 19x30 en 35x24 van het strategische veld 24, waarna zwart foutief met 14-19 vervolgt
- Bezetting van het strategische veld 24 (voor zwart 27) door een tijdelijk offer
- Foutieve bezetting van het strategische veld 24 (voor zwart 27)
- Foutieve bezetting (te vroege aanval) van het strategische veld 24 (voor zwart 27), waarbij 24-19 (27-32) de eerste tegenzet is
- Moeilijker varianten waarbij het strategische veld 24 (voor zwart 27) wordt bezet
Bezetting van het strategische veld 24 (voor zwart 27)
Door veld 24 te bezetten kan wit vaak met deze schijf het spelen van twee zwarte schijven beletten, waardoor er op een andere plek op het bord een overtal situatie voor wit ontstaat.
Bezetting van veld 24, wederzijds 9 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij Thomas Hanhart tegen
Jan Koerselman in de Onderlinge Competitie van Denk en Zet Laren, gespeeld op 12-09-2017.
Zwart is aan zet en wint positioneel.
Een schoolvoorbeeld van een flankspelaanval via veld 24.
Bezetting van veld 24, wederzijds 8 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Harry Zandvliet tegen
Albert Huisman in de zevende ronde van de Nationale Clubcompetitie 2010/2011,
gespeeld op 11-12-2010.
Zwart is aan zet en wint positioneel.
Een schoolvoorbeeld van een flankspelaanval via veld 24.
Flankaanval, wederzijds 7 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Jaap Vos tegen
Jan Koerselman in de eerste ronde van de Nationale Clubcompetitie 2023/2024,
gespeeld op 09-09-2023.
Zwart is aan zet kan winnen.
In de partij, die in remise eindigde, werd dit niet gezien.
Bezetting van veld 24, wederzijds 8 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Anita Seppa-Kommesaar tegen
Evelin Marks in de derde ronde van het Kampioenschap van Estland Vrouwen 1993,
gespeeld op 17-01-1993.
Wit is aan zet en wint positioneel.
De partij kan nog in remise eindigen, indien zwart niet 3. ... 17-22, slag, slag speelt, maar in plaats ervan 3. ... 14-19 4. 4. 24-20 19-23 5. 28x08 17-22 6. 08-02 22x42.
Flankaanval, wederzijds 7 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Hans Luchies tegen
Jan Fokkink in de negende ronde van de Nationale Clubcompetitie 2015/2016,
gespeeld op 30-01-2016.
Wit is aan zet en wint.
Flankaanval, wederzijds 8 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Siep Altena tegen
Douwe Edelenbosch in de tiende ronde van het Zomerdamtoernooi Beneluxvet Friesland 2024,
gespeeld op 15-07-2024.
Zwart is aan zet en wint.
Flankaanval, wederzijds 6 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Gijs Schoenmakers tegen
Remco Krijgsman in de zesde ronde van de Nationale Clubcompetitie 2012/2013,
gespeeld op 24-11-2012.
Wit is aan zet en wint.
Flankaanval, wederzijds 7 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Lei Janssen tegen
MF Anton Kosior in de zevende ronde van het Toernooi Nijmegen Open 2010,
gespeeld op 29-07-2010.
Zwart is aan zet en wint.
Flankaanval, wederzijds 9 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Hedwig Callender tegen
Gerrit Roeterdink in de achtste ronde van het Kampioenschap van Nederland C-Categorie Westerhaar 2023,
gespeeld op 07-10-2023.
Zwart is aan zet en wint.
Bezetting door 30-24, 19x30 en 35x24 van het strategische veld 24, waarna zwart foutief met 14-19 vervolgt
Flankaanval, wederzijds 19 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Theo Wolthers tegen
Richard Icha (Tsjechië) in de vijfde ronde van het Toernooi Golden Prague 2018,
gespeeld op 14-06-2018.
Wit speelt foutief 31-26, waarna Zwart aan zet is en een schijf wint.
Bezetting van het
strategische veld 24 (voor zwart 27)
door een tijdelijk offer
Bezetting van veld 24 door een tijdelijk offer, wederzijds 11 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Rein van der Wal tegen
Siep Rintjema in de zesde ronde van het Provinciaal Kampioenschap van Friesland 2008,
gespeeld op 02-10-2008.
Wit is aan zet en wint positioneel.
Merk op dat 4. 30-34 verhinderd is vanwege 33-29, 34x23 en 28x06.
Forcing, wederzijds 10 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Ton Sijbrands tegen
Paul Germain (Haïti) in de vijfde ronde van het Brinta Toernooi 1967,
gespeeld op 13-05-1967.
Wit is aan zet en forceert winst door een (tijdelijk) offer.
Dreiging bezetting van veld 24 door een tijdelijk offer, wederzijds 16 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Alexander Bleicher (Duitsland)
tegen Leo Peters in de zevende ronde van het EK Veteranen Korbach 2016,
gespeeld op 24-09-2016.
Wit is aan zet en dreigt het strategische veld 24 te gaan bezetten.
De oplossing van zwart (30-34) verliest door een simpele combinatie. Zwart heeft overigens geen enkele goede zet meer.
Bezetting van veld 24 door een tijdelijk offer, wederzijds 10 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Abel Verse tegen
Michel Hisard in de tweede ronde van het Kampioenschap van Parijs 1956,
gespeeld op 26-02-1956.
Zwart is aan zet en wint positioneel.
Bezetting van veld 24 door een tijdelijk offer, wederzijds 8 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van André (Puk) Ligthart tegen
Flip Jernberg in de wedstrijd IJmuiden - Jozef Blankenaar,
gespeeld op 05-12-1943.
Zwart is aan zet en wint.
Bezetting van veld 24 door een tijdelijk offer, wederzijds 11 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Waldo Aliar tegen
Ton Tillemans (Zwitserland) in de derde ronde van het Toernooi Thailand Open Jomtien 2005,
gespeeld op 17-05-2005.
Wit is aan zet en verkrijgt positioneel voordeel.
Foutieve bezetting van het strategische veld 24 (voor zwart 27)
Het fragment hieronder is uit de partij van Marija Koleda (Letland) tegen
Mariska Veer in de zevende ronde van het WK Aspiranten Meisjes Hijken 2012, gespeeld op 20-12-2012.
Zwart ruilt hier foutief 22-27, waarna wit aan zet is en een schijf wint.
In de partij sloeg Mariska niet 27x18 maar 17x28 en kwam daardoor een schijf achter.
Te vroege aanval naar veld 27, eindslag 33x31, wederzijds 16 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Václav Křišta (Tsjechië) tegen
MF Anton Kosior in de tiende ronde van het Toernooi Nijmegen Open NK 2005,
gespeeld op 30-07-2005.
Zwart ruilt hier foutief 21-27, waarna wit aan zet is en een schijf gaat winnen.
Het fragment hieronder is uit de partij van Gerrit Boom tegen
Nick de la Fonteyne in de Nationale Clubcompetitie 2013/2014, gespeeld op 22-02-2014.
Zwart ruilt hier foutief 22-27, waarna wit aan zet is en een schijf wint.
In de partij sloeg Nick niet 27x18 maar 17x28 en kwam daardoor een schijf achter.
Het fragment hieronder is uit de partij van O.Surin tegen
B. Fajerovitsj in de twaalfde ronde van het Kampioenschap van Moskou 1987, gespeeld op 06-06-1987.
Zwart ruilt hier foutief 22-27, waarna wit aan zet is en een schijf wint.
In de partij sloeg zwart niet 27x18 maar 17x28 en kwam daardoor een schijf achter.
Het fragment hieronder is uit de partij MFF Heike Verheul tegen
Sabina Kovalevskaja (Litouwen) in de achtste ronde van het WK Junioren Meisjes Minsk Mazowiecki 2010,
gespeeld op 05-08-2010.
Zwart ruilt hier foutief 22-27, waarna wit aan zet is en een schijf wint.
In de partij sloeg Sabina niet 27x18 maar 17x28 en kwam daardoor een schijf achter.
Te vroege aanval naar veld 24, Gesloten aanvalsvorm, tegencombinatie, wederzijds 15 schijven
Het fragment hieronder is uit de partij van Krijn Toet tegen
Kariem Droog in de zevende ronde van de Nationale Clubcompetitie 2015/2016,
gespeeld op 02-01-2016.
Wit gaat te vroeg in de aanval met 30-24, 19x30 en 35x24, waarna Zwart aan zet is en wint.
Foutieve bezetting (te vroege aanval) van het strategische veld 24 (voor zwart 27), waarbij 24-19 (27-32) de eerste tegenzet is
M-type, eindslag 34x14, wederzijds 13 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Aygul Idrisova (Rusland)
tegen Bat-Ochir Puntsag (Mongolië) in de eerste ronde van het Toernooi Mongolia Open
Ulaanbaatar 2017, gespeeld op 21-07-2017.
Zwart ruilt hier foutief 21-27 en 16x27, waarna wit aan zet is en een schijf wint.
M-type, eindslag 42x02, wederzijds 19 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Sieds Tjepkema tegen
Jan T. Terpstra in de derde ronde van de Provinciale Clubcompetitie Friesland 2015/2016,
gespeeld op 17-11-2015.
Wit ruilt hier foutief 30-24 en 35x24, waarna zwart aan zet is en wint.
Gesloten Flank, P-type, eindslag 31x15, wederzijds 18 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van MF Wei Zhou (China) tegen
GMI Guntis Valneris (Letland) in de vijfde ronde van het Toernooi Lishui Open China 2014,
gespeeld op 10-11-2014.
Wit ruilt hier foutief 30-24 en 35x24, waarna zwart aan zet is en een schijf wint.
M-type, eindslag 31x15, wederzijds 18 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Mane Sour Hobaya tegen
Olivier Segura in de eerste ronde van het Kampioenschap LCAU Moulins Frankrijk 2008/2009,
gespeeld op 09-11-2008.
Zwart ruilt hier foutief 21-27 en 16x27, waarna wit aan zet is en een schijf wint.
P-type, één terugslag, eindslag 36x17, wederzijds 9 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Gerard Zijlema tegen
Ralf Richters in de zesde ronde van de Nationale Clubcompetitie 2018/2019,
gespeeld op 24-11-2018.
Zwart ruilt hier foutief 21-27 en 16x27, waarna wit aan zet is en wint.
R-type, Hielslag, eindslag 39x10, wederzijds 17 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Arnis Kalnins (Letland)
tegen Leons Bersons in de derde ronde van het Toernooi Riga Open Letland 2014,
gespeeld op 26-11-2014.
Zwart speelt hier foutief 21-27, waarna wit aan zet is en wint.
Moeilijker varianten waarbij het strategische veld 24 (voor zwart 27) wordt bezet
Soms verschijnt de Coup Renversé in een vorm waarbij twee schijven worden weggegeven en ook slechts twee schijven worden geslagen. De eindslag eindigt dan op veld 14. Afhankelijk van de overblijvende positie kan in een aantal gevallen belangrijk positioneel voordeel worden behaald. Daarbij spelen de doorbraakmogelijkheden op de vijandelijke lange vleugel een belangrijke rol.
Het fragment hieronder is uit de partij van MF Edmond Antoine Beugré tegen
Roland Konan in de derde ronde van de Nationale Clubcompetitie van Ivoorkust 2009,
gespeeld op 19-09-2009.
Wit is aan zet, verkrijgt positioneel voordeel en wint.
Het fragment hierboven is het eerste uit deze partij. Het tweede fragment vind je in het Hoofdstuk "Linie Eindspelen: Tric-trac" bij de paragraaf "Diagonaal veld 49 naar veld 16".
Het fragment hieronder is uit de partij van Bart Terwel tegen
Johnny Modderman in de vierde ronde van de Nationale Clubcompetitie 2008/2009 in de wedstrijd
DCH Heerenveen tegen CTD Arnhem, vierde bord, gespeeld op 01-11-2008.
Wit is aan zet, verkrijgt positioneel voordeel en wint.
Positionele Opbouw van een Flankaanval
Opbouw, Open Flankaanval, wederzijds 7 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Baris Dukel tegen
Ferdi Okrogelnik in de vierde ronde van de Coca Cola Cup 1965,
gespeeld op 19-02-1965.
Wit is aan zet en wint.
Merk op: Wit speelt 1. 34-30, waardoor 19-23 is verhinderd. Wit's 2. 33-29 verhindert 19-23 opnieuw en maakt de ruil 4. 30-24, 19x30 en 35x24 mogelijk. Met 6. 38-33 wordt de staart 24, 29 en 33 voltooid.
Wit gaat met 7. 29-23 in de aanval; zwart's antwoord met 13-18, 23x21 en 16x27 verliest door 25-20, 09-13, 20-14, 13-18 en 24-19. Wit had ook kunnen kiezen voor 7. 24-20, 15x24 en 29x20 met winst.
Opbouw, Open Flankaanval, wederzijds 8 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Geert van Dijk tegen
Ben Wiggers in de tweede ronde van het Kampioenschap van Nederland 1961,
gespeeld op 18-03-1961.
Wit is aan zet en wint.
Merk op: Wit speelt 1. 33-29, waardoor de zwarte schijf op Veld 25 blijft. is verhinderd. Met Wit's 2. 29-24 wordt het aanvalsveld 24 bezet. 3. 34-29 bouwt verder aan de aanval. 4. 45-40 maakt de verdediging van schijf 24 mogelijk, maar kan ook naar Veld 34. 5. 47-41 ter verhindering van een mogelijke doorbraak van Zwart met 16-21, 26x16 en 26-31. 6. 40-34; Zwart's 08-13 is verhinderd vanwege 34-30, 25x23, 28x08, 12x03, 27-21, 16x27 en 32x12 (12-18 is natuurlijk ook niet speelbaar).
Wit maakt met 7. 41-37 het sterke kruis compleet. Met 8. 38-32 wordt de staart 24, 29 een 33 afgemaakt. Nu rest er Zwart niets anders dan een schijf te offeren met 17-22. Zowel 08-12 als 08-13, 09-13 en 09-14 zijn verboden vanwege een dooorbraak voor Wit. Met 24-19 wordt Zwart nog verder teruggedrongen.
Opbouw, Open Flankaanval, wederzijds 7 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Freek Gordijn tegen
Arnold Kooijmans in de tweede ronde van het Kampioenschap van Nederland 1961,
gespeeld op 18-03-1961.
Wit is aan zet en wint.
Merk op: de diagramstand is een contactloze stelling, waarbij Wit drie tempo's voor ligt. Door de opbouw ontstaat er een flankaanval, waarbij de witte aanvalsschijf op Veld 24 (na 8. 25x14) twee zwarte schijven bindt. Dit voordeel leidt tot de uiteindelijke winst.
Opbouw, Open Flankaanval, wederzijds 9 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Jan (Melchior) Bom tegen
Ben Wiggers in de vierde ronde van het Kampioenschap van Nederland 1961,
gespeeld op 24-03-1961.
Wit is aan zet en wint.
Opbouw, wederzijds 7 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Jan van Leeuwen tegen
Ben Wiggers in de zevende ronde van het Kampioenschap van Nederland 1961,
gespeeld op 04-04-1961.
Wit is aan zet en wint.
Opbouw, wederzijds 9 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Arnold Kooijmans tegen
Jan (Melchior) Bom in de vijfde ronde van het Kampioenschap van Nederland 1961,
gespeeld op 03-04-1961.
Wit is aan zet en wint.
Open Flankaanval, wederzijds 7 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Dirk van Schaik Sr. tegen
Frans Teijn in de vijfde ronde van het Toernooi Plusminus 55 Lent 2018,
gespeeld op 18-10-2018.
Wit is aan zet en wint.
Open Flankaanval, wederzijds 8 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Henk Hoekman tegen
Jappie de Vries in de tiende ronde van de Nationale Clubcompetitie 1997,
gespeeld op 22-02-1997.
Wit is aan zet en wint.
Eindspel: winst door losspelen dam.
Open Flankaanval, wederzijds 8 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Ron Tielrooij tegen
Leo Steijntjes in de vierde ronde van het Toernooi Nijmegen Open 1992,
gespeeld op 28-07-1992.
Wit is aan zet en wint.
Open Flankaanval, wederzijds 8 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van MF Petra Dušková (Tsjechië) tegen
Fleur Kruysmulder in de tweede ronde van het WK Vrouwen Willemstad 2023,
gespeeld op 29-09-2023.
Zwart is aan zet en kan geforceerd een schijf winnen.
Zwart speelde echter ... 10-14 en de partij eindigde in remise.
Open Flankaanval, wederzijds 5 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van MFF Lisa Scholtens tegen
MF Katarzyna Stanczuk (Polen) in de eerste ronde van het WK Vrouwen Willemstad 2023,
gespeeld op 28-09-2023.
Wit is aan zet en wint.
Open Flankaanval, wederzijds 8 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Piret Liiva tegen
Ilonka Sinkel in de derde ronde van het Kampioenschap van Estland Vrouwen 1993,
gespeeld op 17-01-1993.
Wit is aan zet en wint.
Flankaanval, wederzijds 8 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Alfred Molimard (Frankrijk) tegen
Willem C.J. Polman in de tiende ronde van het WK Amsterdam 1928,
gespeeld op 31-10-1928.
Wit is aan zet en wint.
Open Flankaanval, wederzijds 8 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Lucas de Haan tegen
Barend Ris in de eerste ronde van de Meesterwedstrijd 1930,
gespeeld op 18-01-1931.
Zwart is aan zet en wint.
Hieronder eerst het partijverloop.
Bij de Analyseopmerkingen in Toernooibase geeft Martin Dolfing de navolgende betere voor zwart winnende variant aan.
Open Flankaanval, wederzijds 9 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Barend Ris tegen
Frans Kuyer in de eerste ronde van de Meesterwedstrijd 1930,
gespeeld op 04-01-1931.
Wit is aan zet en wint.
Hieronder eerst het partijverloop.
Bij de Analyseopmerkingen in Toernooibase geeft Wladimir Wawiloff de navolgende en betere voor wit winnende variant aan door in plaats van 5. 25-20 nu 39-33 te spelen.