Damkompas.nl
Hoofdpagina | Persoonlijke Damhistorie | Combineren | Typezetjes | Plaatsgebonden Combinaties | Moeilijker Slagprincipes | via Dam Tegenstander | Vastzetten en Opsluiten | Verschillende Spelvormen | Eindspel | Varia | Damboeken | Registers | Toernooien | Contact | Links
Diverse facetten van het Eindspel
Eindspel
- Oppositie in het Eindspel
- Regel van de vierde lijn
- Regel van de vierde lijn, maar met een extra schijf
- Tempovoordeel in het eindspel
- Voorposten in het eindspel
- Vastzetten in het eindspel
- Twee schijven achter elkaar
- Gewonnen eindspellen
Regel van de vierde lijn
Regel van de vierde lijn.
Als zwart aan zet is wint wit door oppositie.
Maar als wit aan zet is, wint wit door de oppositie te vermijden.
Wit wint in bovenstaand diagram, omdat wit als eerste de vierde rij (van boven) bereikt. Daardoor kan wit snel dam halen en op tijd verhinderen dat de zwart schijf op dam komt.
Dit wordt in damtermen verstaan onder de regel van de vierde rij.
In andere woorden zou je ook kunnen zeggen dat wit 3 zetten (tempi) eerder bij de damlijn is.
Zo lang je tijdens de partij steeds een schijf naar voren schuift blijven de tempoverhoudingen van wit en
zwart gelijk. Dit kan echter veranderen als er een afruil wordt genomen.
Vierde lijn, Zwart staat Op Slag
Het fragment hieronder is uit de partij van MI Michel Stempher tegen
Marjory Feyt in de zesde ronde van het Toernooi Brunssum Open 2019,
gespeeld op 07-08-2019.
Wit is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Geurt Souman tegen
Jan Willem Hoeve in de vierde ronde van de Provinciale Clubcompetitie Overijssel 2016/2017,
gespeeld op 22-11-2016.
Zwart is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Rosanne Steenblik tegen
Henk Lip in de achtste ronde van de World Cup Damweek Hijken 2022,
gespeeld op 20-10-2022.
Zwart is aan zet en wint.
Winstvariant 1: Wit antwoordt met 33-28.
Winstvariant 2: Wit antwoordt met 34-29.
Het fragment hieronder is uit de partij van Alex Kruyshoop tegen
Rob Dhoen in de achtentwintigste ronde van de Bram Limburg Bokaal Den Haag 2015/2016,
gespeeld op 05-01-2016.
Wit is aan zet en speelt 18-13, wat verliest.
Vierde lijn, wederzijds 3 schijven
Het fragment hieronder is uit de partij van Arie Storm tegen
Hugo Simons jr. in de achtste ronde van de Nationale Clubcompetitie 2013/2014,
gespeeld op 11-01-2014.
Zwart is aan zet en wint.
In het fragment hieronder lijkt de oppositie in het nadeel van wit uit te pakken, maar omdat zwart met de zwarte schijf op veld 6 aan de rand staat kan wit ongehinderd doorlopen naar de damlijn. Grappig is dat zwart met de schijf van veld 6 wel als eerste de vierde lijn bereikt (en deze regel inacht nemend zelf tijdig op de damlijn kan komen). Echter kan zwart wel als eerste op de vierde lijn komen, maar wordt dan vervolgens door de witte zet 22-17 juist één tempo opgehouden, waardoor wit de doorgelopen zwarte schijf van dam kan afhouden.
Oppositie versus regel vierde lijn.
Het fragment hieronder is uit de partij van Alexander Shvartsman (Rusland)
tegen Derryl Bohr (Suriname) in de eerste ronde van het Toernooi Roethof Open Suriname 2015,
gespeeld op 22-03-2015.
Wit is aan zet en wint.
Dit fragment is het vervolg van de stelling die je vindt bij het hoofdstuk Lokzet
Vierde lijn, wederzijds 6 schijven
Het fragment hieronder is uit de partij van Wieger Wesselink tegen
Peter Hoopman in de vijfde ronde van het Kampioenschap van Nederland 1993,
gespeeld op 08-04-1993.
Wit is aan zet en wint.
In de aanvangststand zijn de tempoverhoudingen van wit en zwart gelijk.
Door de witte afruil 37-31, 26x37 en 41x32 wint wit vier tempi, en is dus vier zetten eerder bij
de damlijn.
Zwart is aan zet en verliest
Zwart is aan zet en kan remise behalen
Het fragment hieronder is uit de partij van Viacheslav Shchegolev tegen
Semion Rashman in de eerste ronde van het Kampioenschap van de USSR 1959,
gespeeld in de maand mei 1959.
Wit is aan zet en wint.
Wit lijkt, gelet op bovenstaand diagram, niet meer de kunnen winnen. Maar door de overige schijven
behendig te manoeuvreren is er toch winst mogelijk.
In het bovenvermelde fragment heeft zwart als laatste zet 13-19 gespeeld.
In plaats van 13-19 lijkt ook de zet 13-18 speelbaar. Het verloop in het fragment hieronder geeft
echter aan, dat wit dit, bij goed spel, ook kan winnen.
Wit is aan zet en kan winnen.
Bron: Tsjempionaty SSSR (Kampioenschappen van de USSR); auteur: V.I. Sjtsjogoljev; vertaling: Bert Begeman.
Het fragment hieronder is uit de partij van Viktorya Motrichko (Oekraïne)
tegen Nyamjargal Munkhbaatar (Mongolië) in de vierde ronde van het WK Vrouwen
Ulaanbaatar 2013,
gespeeld op 06-10-2013.
Wit is aan zet en wint.
Regel van de Vierde Lijn, maar met een extra Schijf
- Standaardvoorbeelden van de Regel van de Vierde Lijn, maar met een extra Schijf
- Praktijkvoorbeelden van de Regel van de Vierde Lijn, maar met een extra Schijf (Situatie A)
- Overige Praktijkvoorbeelden van de Regel van de Vierde Lijn, maar met een extra Schijf
Standaardvoorbeelden van de Regel van de Vierde Lijn, maar met een extra Schijf
In de aanvangsstand is zwart net een tempo eerder op de vierde lijn.
Wit heeft echter nog een extra schijf op veld 39, waardoor zwart alsnog verhinderd wordt tijdig
de damlijn te bereiken.
Wit is aan zet en wint.
Praktijkvoorbeelden van de Regel van de Vierde Lijn, maar met een extra Schijf (Situatie A)
Het fragment hieronder is uit de partij van Henk Meester tegen
Yoshua van der Most in de tiende ronde van de Nationale Clubcompetitie 2018/2019,
gespeeld op 02-02-2019.
Wit is aan zet en wint.
Overige Praktijkvoorbeelden van de Regel van de Vierde Lijn, maar met een extra Schijf
Vierde lijn, wederzijds 3/4 schijven
Het fragment hieronder is uit de partij Janis Arinsh (Letland)
tegen Andrew Tjon A Ong in de achtste ronde van het Toernooi Polska Gra Open 2015,
gespeeld op 12-07-2015.
Zwart is aan zet en wint.
Tempovoordeel in het Eindspel
In het algemeen heb je voordeel als je met je schijven meer "naar voren" staat. Op die manier kun je eerder de damlijn bereiken en een schijf tot een dam kronen, waardoor je de partij soms kunt winnen. Dit noemen we tempovoordeel.
Tempovoordeel, wederzijds 6 schijven
Het fragment hieronder is uit de partij van MI Benno Butulis (Letland)
tegen Edwin de Jager in de eerste ronde van het Toernooi Viking Cup Stockholm 2009,
gespeeld op 24-08-2009.
Zwart is aan zet en denkt met het offer 17-21, 36x27 en 27-31 remise te bereiken.
Wit neemt daarna echter een kleine combinatie en komt 6 tempi voor te staan
Voordeel van 6 tempi, wederzijds 3 schijven
Het fragment hieronder is uit de partij van MI Benno Butulis (Letland)
tegen Edwin de Jager in de eerste ronde van het Toernooi Viking Cup Stockholm 2009,
gespeeld op 24-08-2009.
Zwart verliest op de navolgende wijze
Tempovoordeel, wederzijds 2/3 schijven
Het fragment hieronder is uit de partij van Henk Stoop tegen
Frans van de Velde in de zesde ronde van het Toernooi Hiltex Zeeland Open 2007,
gespeeld op 16-08-2007.
Wit is aan zet en wint.
Ook Zwart 3. 18-23, 17-11, 28-32, 38x27 en 23-28 verliest door 27-22 en 28x06.
Voorposten in het eindspel
- Theoretische beginselen van Voorposten in het eindspel
- Voorbeelden van een Voorpost op veld 14 in het eindspel in de wedstrijdpraktijk
- Voorbeelden van een Voorpost op veld 13 in het eindspel in de wedstrijdpraktijk
- Voorbeelden van een Voorpost op veld 12 in het eindspel in de wedstrijdpraktijk
- Voorbeelden van een Voorpost op veld 11 in het eindspel in de wedstrijdpraktijk
- Voorbeelden van een Voorpost op veld 15 in het eindspel in de wedstrijdpraktijk
Theoretische beginselen van Voorposten in het eindspel
Wit is aan zet en wint.
In bovenstaand diagram neemt wit een voorpost in door de zet 19-14 te spelen.
De witte schijf op veld 14 belemmert nu het spel van de twee zwarte schijven op de velden 03 en 15.
Met de zwarte zet 03-08 (15-20 verliest ook, zoals je zelf zult ontdekken) maakt zwart de weg vrij voor wit om 14-09 te spelen.
Bijna gooit zwart nog roet in het eten van wit door het schijfoffer 08-13, waardoor wit terug moet slaan met 09x18. In een
vorige paragraaf is echter de regel van de vierde lijn uitgelegd. Wit bezet in dit fragment als eerste de "vierde lijn" en
kan de partij daardoor in zijn/haar voordeel beslissen.
Voorbeelden van een Voorpost op veld 13 in het Eindspel in de Wedstrijdpraktijk
Eindspel, Voorpost 13, wederzijds 7 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van MFF Jacqueline Schouten tegen
Jan-Maarten Koorn in de vijfde ronde van de Onderlinge Clubcompetitie DCIJ IJmuiden 2016/2017,
gespeeld op 07-10-2016.
Zwart gaat de fout in met 24-29 en 31-36, waarna Wit aan zet is en wint.
Eindspel, Voorpost 13, wederzijds 7 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van MF Sergey Bonadykov tegen
Anton Permyakov in de vierde ronde van de Halve Finale van het Kampioenschap van Rusland 2011,
gespeeld op 14-11-2011.
Wit is aan zet en wint.
Vastzetten in het eindspel
- Theoretische beginselen van vastzetten in het eindspel
- Praktijkvoorbeelden van Vastzetten in het Eindspel (Situatie B)
- Vastzetten in het eindspel in de wedstrijdpraktijk
Theoretische beginselen van vastzetten in het eindspel
Wit is aan zet en wint.
Vastlopen in het eindspel.
Situatie B
Wit sluit met 5 schijven 6 schijven van zwart op.
Wit is aan zet en wint.
Voorbeelden van Partijfragmenten van een soortgelijke Opsluiting vind je hier.
Praktijkvoorbeelden van Vastzetten in het Eindspel (Situatie B)
Vastzetten in het Eindspel (situatie B).
Het fragment hieronder is uit de partij van Anton van Ginkel tegen
Jan Koerselman in de tweede ronde van het Kampioenschap van (Provincie) Utrecht 2022,
gespeeld op 16-02-2022.
Zwart is aan zet en wint.
Zwart staat reeds een schijf voor en zal ook op andere manieren kunnen winnen.
Vastzetten in het eindspel in de wedstrijdpraktijk
Oppositie en KortevleugelOpsluiting.
Het fragment hieronder is uit de partij van Jan Beeke tegen
Jaap Vos in de eerste ronde van de Clubcompetitie van Gelderland 2008/2009 in de wedstrijd
CTD Arnhem tegen DCH Hengelo, gespeeld op 03-10-2008.
Wit is aan zet en wint.
Wit zet zwart eerst vast aan de rechtervleugel van wit en neemt daarna
een KorteVleugelOpsluiting.
Vastzetten middels een schijfoffer.
Het fragment hieronder is uit de partij van Bram De Vries tegen
Michel Trouet in de negende ronde van het Kampioenschap van België, tweede klasse 2010.
Wit is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Pieter Jan Rijken tegen
Juan Camelia in de tiende ronde van de Nationale Clubcompetitie 2016/2017,
gespeeld op 04-02-2017.
Wit is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Eran Binenbaum tegen
Coen Jong in de elfde ronde van de Nationale Clubcompetitie 1989/1990,
gespeeld op 17-03-1990.
Wit is aan zet en wint.
49-35, 24-29, 35-40
Twee schijven achter elkaar
Voorbeeld van een eindstand, waarbij twee schijven achter elkaar komen
te staan en de eigen dam in het verlengde ervan.
Wit is aan zet en wint.
Gewonnen eindspel, Twee schijven achter elkaar
Het fragment hieronder is uit de partij van Tamara Tansykkuzhina (Rusland)
tegen Sergej Fedin in de twaalfde ronde van het Kampioenschap van Rusland 2005,
gespeeld op 11-06-2005.
Zwart wil met de schijf op veld 38 naar de damlijn om daarmee remise te bereiken.
Wit is aan zet en wint.
Gewonnen eindspel, Twee schijven achter elkaar
Het fragment hieronder is uit de partij van MI Nikolai Gulyaev (Rusland) tegen
MF Jakov Shaus (Israël) in de derde ronde van het WMSG International Draughts Mannen 10x10 Forbidden City 2008,
gespeeld op 04-10-2008.
Wit is aan zet en wint.
Gewonnen eindspellen
Het fragment hieronder is uit de partij Gerrit Roeterdink tegen
Jan Koerselman in de Onderlinge Competitie Denk en Zet Laren 2019/2020,
gespeeld op 19-11-2019.
Zwart is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Ton Tillemans tegen
Vitalia Doumesh in het Toernooi Cannes 1998, gespeeld op 25-02-1998.
Vitalia (met zwart) denkt de remise te forceren door 14-20, 25x14 en 35-30, maar Ton (met wit)
neemt daarna een kleine combinatie en wint de partij.
Identieke slagwisselingen.
Naam Witspeler | Land | Naam Zwartspeler | Land | Datum | Winnaar | Schijven |
Eric van Dusseldorp | NL | Hans Mensink | NL | 19-09-2015 | Wit | 12 |
Dieudonné Kitenge | -- | Christian Guerbert | FR | 25-08-2005 | Wit | 12 |
Simon Paulvin | -- | Junior Cazeau | -- | 27-07-2013 | Wit | 12 |
Pavel Truhlář | CZ | Gerard Zijlema | NL | 16-06-2011 | Wit | 12 |
Gert Bosker | NL | Bé Brakels | NL | 01-03-2012 | Wit | 14 |
Hans de Gelder | NL | Hans Loots | NL | 28-11-2015 | Wit | 16 |
Het fragment hieronder is uit de partij Jan van den Hooff tegen
Jeroen Kos in de tweede ronde van de Halve Finale van het Nederlands Kampioenschap 2014,
gespeeld op 04-01-2014.
Zwart is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Paulina Hamera (Polen) tegen
MIF Tatiana Teterina (Rusland) in de vierde ronde van het EK Vrouwen Zaporozhe 2000,
gespeeld op 22-09-2000.
Zwart is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Cor Koene tegen
Jelte Veld in de vijfde ronde van de Provinciale Clubcompetitie Friesland 2008/2009,
gespeeld op 17-11-2008.
Zwart is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Mamatou Mariko tegen
Landry Nga in de twaalfde ronde van het Kampioenschap van Afrika Bamako 2016,
gespeeld op 30-09-2016.
Zwart is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Dinand Stegeman tegen
Jan Koerselman in de eerste ronde van de Onderlinge Bekercompetitie Denk en Zet Laren 2014/2015,
gespeeld op 01-07-2014.
Wit speelt 37-42, waarna zwart aan zet is en wint.
Dit fragment kwam op het bord in een van de naspeelvarianten.
Het fragment hieronder is uit de partij van Christien (Schneider-)Fung tegen
Daniëlla de Vos in de vierde ronde van het NK Vrouwen 2000,
gespeeld op 16-11-2000.
Wit is aan zet en wint.
Gewonnen eindspel, wederzijds 8 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Hans Vermeulen tegen
Harwin Reuvekamp in de eerste ronde van de Nationale Clubcompetitie 2015/2016,
gespeeld op 19-09-2015.
Wit is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van André Nijmeijer tegen
Clemens Crucius in de eerste ronde van de Nationale Clubcompetitie 2014/2015,
gespeeld op 07-03-2015.
Wit is aan zet en wint.
Gewonnen eindspel, wederzijds 5/6 schijven.
Het fragment hieronder is uit de partij van Henk de Lange tegen
Jan Hoven in de eerste ronde van de Finale van de Onderlinge Competitie EDC Enschede 20021/2022,
gespeeld op 22-02-2022.
Wit is aan zet en kan winnen.
In de partij, die door Henk (Zwart) werd gewonnen, werd deze variant niet gezien
Het fragment hieronder is uit de partij van Vladimir Kaplan tegen
Francesco Laporta (Italië) in de eerste Olympiade Valkenburg 1986,
gespeeld op 29-05-1986.
Wit is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van MI Martijn van IJzendoorn tegen
Otgonbileg Tserenbyamba (Mongolië) in de eerste ronde van het WK Junioren Mirepoix-Sur-Tarn 2013,
gespeeld op 22-12-2013.
Wit is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Wim van der Kooij tegen
Fred Roedolph in de tweede ronde van de Nationale Clubcompetitie 2015/2016,
gespeeld op 03-10-2015.
Wit is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Tom Huizinga tegen
Wim Koopman in de zevende ronde van het Toernooi MTB Open Hoogeveen 2015,
gespeeld op 14-08-2015.
Zwart is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Wout Rijs tegen
Barbara Graas in de zesde ronde van Onderlinge Competitie Damcombinatie Zaanstreek 2016,
gespeeld op 03-10-2016.
Wit is aan zet en wint.
Het fragment hieronder is uit de partij van Jean Claude Ahon
tegen N'Cho Joel Atse in de achtste ronde van het Toernooi Tia Kone Ivoorkust 2016,
gespeeld op 19-04-2016.
Zwart is aan zet en wint.
Wim de Jong Piet van Heerde 1960 46. ... 32-38 47. 01x20 38x47 48. 39-34